Bezpieczni w sieci
Internet w ogólnym znaczeniu to sieć komputerowa, czyli wiele połączonych ze sobą komputerów. Pierwsze połączenie internetowe, które trwało 1 minutę, nastąpiło w sierpniu 1991r. Od tamtego czasu wiele się zmieniło. Prawie każdy z nas ma dostęp do Internetu, z domu, ze szkoły, z pracy, czy nawet będąc na spacerze. Używamy do tego komputerów, laptopów, telefonów, tabletów czy też zegarków. Internet stał się ogólnodostępny a co za tym idzie, czyhają na nas niebezpieczeństwa z bycia „w sieci”.
Jak mądrze i bezpiecznie korzystać z Internetu? Pamiętajmy, że „będąc w sieci” obowiązują nas zasady grzecznego zachowywania się w społeczności internetowej. Nazywa się to netykietą Najważniejsze zasady netykiety to:
- bądź kulturalny,
- bądź odpowiedzialny za to, co piszesz,
- nie kradnij,
- nie bądź wścibski,
- szanuj czas innych,
- nie śmieć,
- nie rozsyłaj wirusów,
- nie pisz samymi wielkimi literami,
- nie spamuj (nie wysyłaj niechcianych lub niepotrzebnych wiadomości e-mail)
Pamiętaj również, że w sieci nie jesteśmy anonimowi. Wszyscy użytkownicy Internetu pozostawiają za sobą ślady. Są one nieuniknione. Każdy użytkownik ma przypisany numer IP, czyli unikatowy numer przyporządkowany urządzeniom w sieciach komputerowych. Za każdym razem, gdy korzystamy z sieci pozostawiamy takie ślady jak data i godzina odwiedzin stron internetowych, dane urządzenia, z którego korzystamy, z jakiego systemu operacyjnego i przeglądarki, zapytania kierowane w przeglądarce internetowej a także geolokalizację.
To, że nie jesteśmy anonimowi, to nie oznacza, że nie mamy chronić swojej prywatności. Nigdy nie podawaj swoich danych osobowych, takich jak: imię, nazwisko, numer telefonu czy adres domowy. Ktoś może je wykorzystać to złych celów. Jeśli publikujesz jakieś zdjęcia, ustaw tak, aby widzieli je tylko Twoi znajomi. Pamiętaj, że zdjęcia zamieszczane w Internecie nie znikają. Zastanów się kilka razy, czy oby na pewno chcesz coś umieścić.
Korzystając z forum dyskusyjnego, czatu czy podczas rozmowy z graczami, pamiętaj aby nie ufać wszystkim. Nigdy nie można do końca ufać osobom poznanym w sieci. Nie spotykaj się z tymi osobami, a jeżeli ktoś proponuje spotkanie, to od razu należy o tym fakcie poinformować osoby dorosłe. Należy pamiętać jednak, że aby móc korzystać z popularnych portali społecznościowych musimy mieć ukończone 13 lat.
Dostęp do Internetu pomaga również w graniu w przeróżne gry komputerowe. O czym należy pamiętać? O tym, że każda gra ma specjalne oznaczenia, informujące o minimalnym zalecanym wieku graczy bądź rodzaju treści jaką możemy spodziewać się w grze, które nazywają się numerami PEGI. Są to między innymi:
itp. wskazuje jednocześnie na minimalny wiek użytkowników
Gra zawiera elementy i obrazy przemocy
Gra zawiera elementy wulgarnego języka, przekleństwa
Treść gry może być przerażająca dla małych dzieci
Gra przedstawia nagość lub odniesienia seksualne
Gra pokazuje korzystanie z używek lub zawiera odwołania do nich
Gra zawiera elementy dyskryminacji lub materiały, które mogą do niej zachęcić
Gra zachęca lub uczy hazardu
Akcja gry toczy się online z udziałem innych użytkowników. Może mieć to wpływ na przebieg i akcję gry
Niestety coraz częstsze korzystanie z Internetu prowadzi również do hejtu. Hejt w sieci jest bardzo trudnym i w miarę świeżym tematem. Dotyka coraz większą ilość dzieci i młodzieży. Jest zjawiskiem, którego łatwo można stać się nie tylko ofiarą ale i sprawcą. Hejt może być napisany, może przybrać formę grafiki (memy) a także może przybrać formę obraźliwego filmu. Mowa nienawiści w sieci prowadzi do przykrych konsekwencji w życiu realnym takich jak zaniżenie poczucia własnej wartości, autoagresji, czy też do myśli samobójczych. Dlatego pamiętaj o netykiecie, o chronieniu swojej prywatności a w szczególności nie umieszczaniu wszystkich swoich zdjęć a tym bardziej nie wysyłaniu zdjęć obcym, a co najważniejsze traktuj wszystkich tak, jakbyś sam chciał być traktowany.
Czym charakteryzuje się pornografia dziecięca czy pedofilia przy użyciu internetu?
Internet jest narzędziem, którym bardzo często i chętnie korzystają pedofile. Daje im to poczucie bezkarności i anonimowości gdyż dziecko ich nie widzi i łatwo można podawać się za kogoś innego i zaskarbić sobie zaufanie potencjalnej ofiary. Przy wyszukiwaniu swoich ofiar pedofile bardzo często korzystają z chat roomów, komunikatorów, poczt elektronicznych i blogów prowadzonych przez dzieci i nastolatków. Nawiązując pierwszy kontakt przestępcy podają się za rówieśnika, a potem stopniowo osaczają dziecko, manipulują nim i uzależniają od siebie. Wcielając się w role „dobrych wujków” wyszukują osoby, które mają problemy w szkole, rodzinie czy grupie rówieśniczej. „Dobry wujek” przekonuje wtedy dziecko, że on jest jedynym przyjacielem i osobą rozumiejącą problemy dziecka. Pedofile potrafią działać w ten sposób bardzo długo i „cierpliwie” wyczekują dogodnego momentu aby doprowadzić do spotkania ze swoją ofiarą i wykorzystać ją seksualnie.
Internet jest też jednym z narzędzi wymiany pornografii dziecięcej. Pornografia dziecięca to pisma, filmy, zdjęcia, itp. o treści erotycznej z udziałem nieletnich obliczone na wywołanie u odbiorcy pobudzenia seksualnego.
Policja na bieżąco monitoruje Internet zbierając dane o użytkownikach zainteresowanych stronami o charakterze pedofilskimi, co przynosi wymierne efekty.
W polskim prawie karnym obowiązuje:
art. 200 § 1 KK
"Kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od 2 lat do 12."
art. 200 § 2 KK
„Tej samej karze podlega, kto w celu zaspokojenia seksualnego prezentuje małoletniemu poniżej lat 15 wykonanie czynności seksualnej.”
art. 202 § 1 KK
"Kto publicznie prezentuje treści pornograficzne w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku."
art. 202 § 2 KK
"Kto małoletniemu poniżej lat 15 prezentuje treści pornograficzne lub udostępnia mu przedmioty mające taki charakter albo rozpowszechnia treści pornograficzne w sposób umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2."
art. 202 § 3 KK
"Kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”
art. 202 § 4 KK
"Kto utrwala, sprowadza, przechowuje lub posiada treści pornograficzne z udziałem małoletniego poniżej 15 lat, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10."
Oszustwa i wyłudzenia przy pomocy internetu
Internet to również miejsce handlu. Dzieci lubią "buszować" po serwisach aukcyjnych (Allegro, OLX, Vinted) i robić tam zakupy. Najczęstsze oszustwo polega na tym, że kupujemy okazyjnie np. telefon komórkowy za bardzo atrakcyjną cenę. Zamawiamy, otrzymujemy pocztą przesyłkę, płacimy przy odbiorze listonoszowi. Po jego wyjściu otwieramy pudełko, a w środku zamiast telefonu znajdujemy cegłę. Mimo, iż kwota oszustwa jest zazwyczaj niska, to i tak jest to przestępstwo. Oszustem może być zarówno osoba dorosła jak i nieletnia. Aby ograniczyć ten proceder należy:
- sprawdzić wcześniejsze opinie dotyczące sprzedającego, czy sklepu
- brać pod uwagę ostrzeżenia od administratora strony o nierzetelnym sprzedawcy,
- wybierać opcję zapłaty za towar dopiero po jego otrzymaniu,
- zastanowić się nad wyborem droższej opcji dostarczenia przesyłki, z możliwością sprawdzenia jej zawartości przy odbiorze,
Czym są włamania komputerowe?
W Internecie na ogół spotykamy ludzi miłych i uczynnych. Niestety są w nim również przestępcy. Poważną grupę stanowią tzw. crackerzy oraz hackerzy, czyli ludzie, którzy włamują się do cudzych komputerów, wyrządzając szkodę innym użytkownikom sieci. Mogą oni wykraść lub zniszczyć dane Twoje lub Twojej firmy, włamać się do Twojej poczty elektronicznej, konta bankowego (jeśli korzystasz z bankowości internetowej), dokonywać zakupów na Twoje konto. Nawet jeśli nie wyrządzą szkód bezpośrednio Tobie, mogą wykorzystać Ciebie i Twój komputer do swoich celów. Przykładowo cracker przejmie kontrolę nad Twoim komputerem i łącząc się za jego pośrednictwem dokona włamania do jakiejś sieci komputerowej. W zapisach jakimi będzie dysponował jej administrator pojawi się wówczas informacja o Twoim komputerze (numer ID) i to Ty staniesz się pierwszym podejrzanym w sprawie. Pamiętaj aby na swoim komputerze czy laptopie zainstalować Antywirusa.
Rodzicu pamiętaj
Wbrew przekonaniu wielu rodziców, nie trzeba mieć dużych kompetencji informatycznych by skutecznie chronić dzieci przed zagrożeniami płynącymi z Internetu. Najważniejsze jest to, by towarzyszyć dziecku w jego wędrówkach wirtualnych, rozmawiać z nim i interesować się tym co robi...
- Niech komputer / laptop stoi w miejscu, gdzie będziesz miał swobodny dostęp do sprawdzenia, co w danej chwili robi Twoje dziecko
- Korzystanie z telefonu komórkowego, tylko pod Twoim nadzorem (aplikacja Blokada rodzicielska)
- Rozmawiaj z dzieckiem
- Nie bój się przyznać do niewiedzy
- Baw się siecią, poznawaj ją
- Surfuj po sieci ze swoim dzieckiem
- Pokazuj dziecku wartościowe strony
- Ustal z dzieckiem zasady korzystania z Internetu i egzekwuj je
- Ucz dziecko zasad bezpieczeństwa, nie strasz jednak zagrożeniami
Przydatne linki:
o bezpieczeństwie w sieci dowiesz się na stronie:
Jeśli staniesz się ofiarą lub jesteś świadkiem przestępstwa zgłoś się na Policję
Komenda Powiatowa Policji w Nowym Dworze Gdańskim
ul. Kościuszki 10
82 – 100 Nowy Dwór Gdański
tel: 74 47 39 222
lub do najbliższej jednostki Policji